Bron: Nu.nl

Het zat er al een tijdje aan te komen, maar maandag maakte het kabinet officieel bekend dat het coronasteunpakket voor het bedrijfsleven per 1 oktober stopt. Het gaat onder meer om de NOW (voor loonkosten) en de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL).

Bedrijven maakten er de afgelopen tijd volop gebruik van. Zo deden in de eerste maanden van de pandemie 139.000 bedrijven een beroep op de loonsteunregeling. In totaal is er voor vele tientallen miljarden steun verstrekt. Toch zullen de meeste werkgevers het binnenkort zonder staatssteun moeten doen. Alleen voor sectoren die te maken hebben met beperkingen blijven regelingen bestaan.

'Inhaalfaillissementen' zijn onvermijdelijk

Door het wegvallen van de steun is een faillissementsgolf onvermijdelijk, denkt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS. "Sommige bedrijven zijn overeind gehouden door het steunpakket. Het is de enige manier waarop je het kleine aantal faillissementen kunt verklaren." Hij doelt daarmee op het ongekend kleine aantal bedrijven dat op de fles ging sinds de pandemie.

Hoe groot deze faillissementsgolf wordt, durft Van Mulligen niet te zeggen. Ook vallen er mogelijk bedrijven om die wel gezond zijn. Hij verwacht echter niet dat het economisch herstel in gevaar komt, omdat veel onderdelen van de economie prima presteren.

Frank van Es, econoom bij Rabobank, vindt dat het besluit om het steunpakket grotendeels stop te zetten op een juist moment komt. "Nu er amper nog lockdownmaatregelen zijn, moet je ook het steunpakket afbouwen. Dat is beter voor de economie."

Net als Van Mulligen verwacht Van Es dat er meer bedrijven failliet zullen gaan, maar hij stelt dat dat ook positieve gevolgen kan hebben. "Normaal gesproken zorgen faillissementen voor meer werkloosheid. Maar dat zal deze keer meevallen. Een bankroet kan voor werkgevers en personeel weliswaar heel vervelend zijn, maar hierdoor komen meer mensen beschikbaar voor bedrijven die wel goed draaien. Die kunnen nu moeilijk aan werknemers komen door grote personeelstekorten."

Toch kan volgens de econoom niet iedere werknemer die zijn baan kwijtraakt meteen aan de slag bij andere bedrijven. Zij moeten zich wellicht laten omscholen. "Daarom is het goed dat het kabinet mensen wil helpen bij het vinden van nieuw werk."

'Er zijn nog altijd noodlijdende branches'

Hoewel veel lockdownmaatregelen inmiddels zijn afgebouwd, hebben sommige bedrijfstakken nog te maken met beperkingen. Zo kunnen veel evenementen nog altijd niet doorgaan en geldt een negatief reisadvies voor niet-EU-landen.

Het kabinet heeft weliswaar bekendgemaakt dat voor enkele branches steun beschikbaar blijft, maar het is de vraag of dat genoeg is. "Bedrijven die in Nederland zijn gevestigd, maar het bijvoorbeeld moeten hebben van buitenlandse toeristen, hebben het nog altijd zwaar", zegt hoofdeconoom Van Mulligen.

"Denk aan hotels in Amsterdam en vrijwel alle bedrijven in de buurt van Schiphol. Het vliegverkeer zie ik niet snel terugkomen op het oude niveau. Er zijn dus nog altijd noodlijdende branches. Als die bedrijven geen steun krijgen, wordt het moeilijk voor ze."

Economische schade minder groot dan in omringende landen

Door de opkomst van nieuwe varianten van het coronavirus kan een nieuwe besmettingsgolf ontstaan. Kan de Nederlandse economie dat aan? "De klap valt tot nu toe mee", aldus Van Mulligen. "Al je kijkt naar onze belangrijkste handelspartners, dan hebben zij een grotere krimp van de economie gehad dan Nederland. Wij zitten dichter bij het niveau van voor de coronacrisis."

Econoom Van Es vermoedt dat het kabinet het steunpakket bij een eventuele nieuwe lockdown weer optuigt. "Stel, er komt een nieuwe sluiting van de horeca, dan is het van belang dat het kabinet meebeweegt en met aanvullende steun komt. Maar tot nu toe heeft het kabinet dat ook telkens gedaan."

Het wordt een ander verhaal als de pandemie nog jaren voortduurt. Van Es: "Er komt een moment waarop je als kabinet moet stoppen met de steun. Je kunt dat niet eeuwig blijven doen."