De griffierechten voor grote rechtszaken, waarbij de eisende partij meer dan 1 miljoen euro vordert van de gedaagde partij, worden verdubbeld. Burgers en het midden- en kleinbedrijf hoeven straks juist minder voor een (kleinere) rechtszaak te betalen.
Bron: Volkskrant
Dat is de uitkomst van een slepende politieke discussie over de nieuwe ‘Wet griffierechten burgerlijke zaken’. Waar de rechtbank nu nog 4.131 euro aan kosten in rekening brengt voor de megazaken, bedraagt dit tarief straks 8.262 euro. Bij het gerechtshof en de Hoge Raad loopt het tarief op tot 11 duizend respectievelijk ruim 13 duizend euro. De opbrengst uit dit nieuwe toptarief, dat vooral grote bedrijven raakt, komt ten goede aan een verzachting van de tarieven in zaken tussen 5.000 en 12.500 euro.
Aanpassing van de wet uit 2011 is nodig omdat in het huidige stelsel voor kleine kantonzaken slechts drie tarieven bestaan: voor zaken tot 500 euro, voor zaken tussen 500 en 12.500 euro, en voor zaken boven 12.500 euro. Het tarief voor de middelste categorie is 499 euro. Dat betekent dat een kleine ondernemer die een vordering heeft van 501 euro eerst 499 euro aan kosten moet betalen. Dit stuit op veel maatschappelijke weerstand en het afzien van een gang naar de rechter, wat onbevredigend is voor het rechtsgevoel.
In de nieuwe wet, zoals voorgesteld door minister Sander Dekker (Rechtsbescherming, VVD), zijn zes categorieën aangebracht. De tarieven voor kleine zaken gaan daarin omlaag. In het voorbeeld is het tarief voor zaken tussen 500 en 1.500 euro straks bijvoorbeeld nog maar 312 euro voor rechtspersonen en 208 euro voor zelfstandigen. Daarover is in de Tweede Kamer brede eensgezindheid. Maar de tarieven voor zaken tussen 5.000 en 12.500 euro zouden juist omhoog gaan, omdat Dekker de operatie budgetneutraal wil uitvoeren.
Tegen deze verhoging verzetten SP en GroenLinks zich, omdat die alsnog veel midden- en kleinbedrijven zal treffen. Zij vrezen dat met de verhoging de toegang tot het recht in het geding is. De oppositiepartijen kregen bijval van de Nederlandse Orde van Advocaten, die verhoging van het tarief voor zaken boven 5.000 euro ‘buitenproportioneel’ noemde. Ook de Raad voor de rechtspraak uitte kritiek. De Raad, die de rechterlijke macht vertegenwoordigt, zag ‘goede gronden om te pleiten voor een fors hogere heffing van griffierecht in zeer grote handelszaken’. Op dat punt stelde Dekker slechts een bescheiden verhoging voor.
Toen vorige week de nieuwe wet voor het eerst in stemming werd gebracht, dienden SP en GroenLinks amendementen in met drie suggesties voor wijziging van de voorgestelde tarieven. Het voorstel voor een megatarief in zaken boven 1 miljoen euro werd meteen aangenomen. De coalitiepartijen CDA, D66 en CU stemden voor, alleen de VVD stemde tegen. Bij de twee overige amendementen, voor verdere aanpassing van de tarieven voor lagere zaken, staakten de stemmen. Hierin ging de coalitie niet mee, wat in de huidige politieke verhouding betekent dat de stemming geen uitslag kende. De wet bleef liggen.
Dinsdag stemt de Kamer opnieuw en nu zal de wet alsnog worden aangenomen, met steun van SP en GroenLinks. De twee amendementen die het niet haalden, zijn omgezet in een nieuw amendement dat bij de behandeling van de Justitie-begroting later deze maand aan de orde komt. De Kamerleden Michiel van Nispen (SP) en Niels van den Berge (GroenLinks) verwachten dan politieke steun voor hun voorstel dat de budgettaire ruimte die is ontstaan door het nieuwe megatarief, alsnog wordt gebruikt om een aantal verhogingen tussen 5.000 en 12.500 euro terug te draaien.
nieuwsoverzicht